بررسی و تحلیل "آسمان" در شعر سبک خراسانی (رودکی، فردوسی و ناصرخسرو)

آسمان و پدیده هایش از دیرباز نوع بشر را به شگفتی وا می داشته، و این انگیزه را در آن ها ایجاد می کرده است که پی به اسرار آن و ستارگانش ببرند. ادبیات فارسی به عنوان آینه تمام نمای فرهنگ و هنر ایران زمین از بدو پیدایش تاکنون، بسیاری از مسائل مربوط به آسمان را در خود بازتاب داده است. در نوشتار حاضر به بررسی آسمان و پدیده هایش در شعر شاعران بی دیوان ، رودکی، فردوسی و ناصر خسرو از نظر صور خیال و رابطه آسمان با سرنوشت بشر، پرداخته ایم. در این پژوهش همه ی اشعار شاعران مورد نظر خوانده شده و موارد مربوطه استخراج گردیده و سپس با کمک گرفتن از دیگر آثار و منابع، به دسته بندی و تحلیل ابیات با توجه به موضوعات مورد نظر پرداخته شده است. صور خیال مرتبط با آسمان در شعر این شاعران، ساده و طبیعی است. اینان اغلب به تشبیه و آن هم از نوع تشبیه حسی گرایش دارند. همچنین از نظر رودکی، فردوسی و ناصر خسرو ، انسان دارای اختیار است و قدرت انتخاب میان نیک و بد را دارد از این رو نسبت دادن حوادث زندگی بشر را، به آسمان و پدیده هایش نمی پذیرند، ولی در شعر شاعران بی دیوان اغلب تأثیر آسمان و پدیده هایش در زندگی بشر تأیید شده است.